Kolevka, državni dom za odojčad. Kao samostalna ustanova osnovana je 1903. godine pod nazivom Állami gyermek menhely (Državno prihvatilište za djecu) pošto je odvojena od državnog sirotišta u Budimpešti.
Bio je to jedan od poteza mađarskih vlasti u naporu da unaprijedi dječiju zaštitu, podigne ugled svoje zemlje i tako se svrsta među moderne europske države, koje su ovo pitanje još ranije počele da rješavaju. Zadaća mu je bila da se brine o napuštenoj i nezbrinutoj djeci bez roditelja. Nakon rata narastao je broj ratne siročadi i potreba za njihovim smještajem postaje vrlo izražena. Paralelno sa osamostaljivanjem subotičkog sirotišta u tijeku su pripreme za zidanje nove zgrade na Segedinskom putu, koje je završeno 1904. godine.
Taj objekat je “Kolevka” koristila sve do kraja sedamdesetih godina XX stoljeća, kada je srušen. Glavna zgrada je bila dvokatnica. Smještaj za djecu je bio na prvom katu a u prizemlju su bile ambulanta, kupaonica, kancelarije, trpezarija, dok su u suterenu bile kuhinja, praona, sušiona, ostave za ogrev i druge pomoćne prostorije. Dvije manje bočne zgrade su bile za smještaj oboljele djece i uposlenog osoblja. Do kraja 1912. godine 2473 djece je bilo prošlo kroz prihvatilište. Između dva svjetska rata nova jugoslavenska država nastavlja da se stara o nezbrinutoj djeci. U tom periodu ustanova dobija naziv – Kolevka, državni dom za odojčad. Upravitelj je prvo bio bio istaknuti pedijatar dr. Đura Jovanović, zatim Nenad Rajić.
Od početka dvadesetih godina tamo su radile časne sestre Družbe Kćeri milosrđa Trećeg samostanskog reda sv. Franje sa Blata na Korčuli. Tada je „Kolevka“ mogla da primi do 100 djece. Nakon Drugog svjetskog rata časne sestre su u “Kolevci” radile negdje do 1950 godine, uz drugo civilno osoblje. Dok su u “Kolevci” s djecom radile samo časne sestre, njihov posao je bila kompletna briga o djeci, njihova njega, vaspitni rad, njihovo kupanje, oblačenje i hranjenje. Uz njih je radilo i pomoćno osoblje. Ugovor sa časnim sestrama koje su radile sa djecom izmedju dva rata, raskinut je. Krajem četrdesetih godina počela je edukacija prve generacije njegovateljica koje su polako preuzimale onaj neposredni udio rada s djecom.
Dana 31.12.2012 godine na smještaju se nalazilo 177 djece.
Izvori: Povijesni arhiv Subotica F:2. Gradsko vijeće XII 472/1900; F:47. XVIII 24/1920; F:424. Pokrajinski dečji dom “Kolevka” – Subotica
Lit: http://www.myspace.com/loveforchildren24/blog/397269405; http://www.facebook.com/pages/Dr-Djura-Jovanovic/241380659276483?sk=info; http://domkolevka.rs/; http://www.gradsubotica.co.rs/suboticko-sirotiste-kolevka-od-pocetka-do-kraja-xx-veka/
F. 424 POKRAJINSKI DEČIJI DOM „KOLEVKA“ – SUBOTICA (1903–?), 1900–1986
Osnovni podaci o fondu
Količina arhivske građe: knj. 29; fasc. 158; 19,55 m + 22,05 m nesređene
Jezik građe: srpski
Stepen sređenosti: delimično sređen
Informativna sredstva: /
Kategorizacija: /
Osnovne karakteristike sadržaja građe:
Godišnji statistički izveštaji, Zapisnici Upravnog odbora i Saveta, projekti-investicije, registracija ustanove, knjiga osnovnih sredstava, Ugovor za stambenu zgradu, Zapisnici Radničkog saveta, Statuti i Pravilnici, Ugovori o smeštaju dece, Rešenja za lični dohodak, pripremna dokumentacija za izgradnju novoga doma, testamentsko nasleđe, Matična knjiga zaposlenih, Matična knjiga štićenika.
Istorijat stvaraoca fonda:
Ustanova postoji od 1903. godine, kada je radila kao ogranak Glavnog dečjeg doma u Budimpešti. Današnji Dom je osnovan nakon Drugog svetskog rata 1945. godine. Prvi naziv joj je bio „Dom za zbrinjavanje socijalno i zdravstveno ugrožene dece“, osnovan 30. avgusta 1945. godine, čiji je osnivač bio Savet za narodno zdravlje APV u Novom Sadu. Od 19. marta 1964. godine je socijalno zdravstvena ustanova, čiji je osnivač Pokrajinski sekretarijat za zdravlje i socijalnu politiku APV Novi Sad. Predmet poslovanja je zbrinjavanje, nega i lečenje odojčadi. Ustanova je Registrovana 1981. godine kao OOUR Pokrajinskog dečjeg doma „Kolevka“ u sastavu RO „Naša radost“ Subotica.
Istorijat fonda:
Građa ovoga fonda je preuzimana više puta: 1994, 2001, 2006. godine, od Doma za decu „Kolevka“.
Stepen sačuvanosti:
Knjige su većim delom sačuvane.
Spisi su većim delom sačuvani.
subotickaistorija 